PrEP
PrEP – to profilaktyka przedekspozycyjna (pre-exposure prophylaxis), która przyjmowana prawidłowo chroni przed zakażeniem się HIV. Terapia PrEP polega na przyjmowaniu przez osobę niezakażoną HIV raz dziennie jednej tabletki zawierającej dwa leki zapobiegające zakażeniu się wirusem HIV – tenofowir i emtrycytabinę. Jest to uznany i rozpowszechniony w wielu krajach sposób zapobiegania zakażeniom HIV, zgodny z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS.
Skuteczność i bezpieczeństwo PrEP oceniano w kilku dużych badaniach klinicznych wśród mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (MSM), mężczyzn mających kontakty seksualne z kobietami i kobiet mających kontakty seksualne z mężczyznami. Na początku badano wszystkie te osoby w kierunku zakażenia HIV, by upewnić się, czy nie są już zakażone. Następnie zalecano przyjmowanie jednej tabletki tenofowiru z emtrycytabiną raz dziennie. Ponadto uczestnicy badań otrzymywali szerokie poradnictwo dotyczące zasad bezpieczniejszego seksu, a także zapas prezerwatyw, regularnie wykonywano im badania w kierunku innych zakażeń przenoszonych drogą płciową.
W badaniach wykazano, że PrEP zmniejsza ryzyko zakażenia HIV. W przypadku MSM ryzyko spadało o 44% w porównaniu z grupą przyjmującą placebo (czyli bez leku). Wartość 44% to średnia dla wszystkich uczestników badania, zarówno tych, którzy przyjmowali lek regularnie, jak i tych, którzy przyjmowali go bardzo nieregularnie lub nie przyjmowali go wcale. W grupie osób deklarujących przyjęcie większości dawek PrEP ryzyko spadało o 72%, a niekiedy nawet o 96%.
W przypadku par hetero, w których jedna osoba była zakażona HIV, stosowanie PrEP zmniejszało ryzyko zakażenia o 75% w porównaniu z grupą przyjmującą placebo. W przypadku osób deklarujących przyjęcie większości dawek leku ryzyko spadało o 90%. W innym z badań dla przyjmujących PrEP mężczyzn i kobiet (niebędących w związkach) ryzyko zakażenia HIV zmniejszało się o 62% i 85% w przypadku przyjęcia większości dawek leku. W jednym z badań ochronne stężenie leku we krwi stwierdzono jedynie u mniej niż 26% kobiet, co wyjaśniono faktem nieprzyjmowania tabletek przez większość kobiet uczestniczących w tym badaniu. Kobiety te nie były zatem w żadnym stopniu chronione przed zakażeniem HIV.
W licznych badaniach klinicznych wykazano skuteczność tenofowiru i emtrycytabiny połączonych w jednej tabletce. Leki te blokują ważne etapy w cyklu kopiowania się wirusa i utrudniają zakażenie. Przyjmowane zgodnie z zaleceniami, przez obecność we krwi i w innych tkankach dość skutecznie zapobiegają wniknięciu wirusa do organizmu i rozwojowi zakażenia przewlekłego. Nieregularne ich przyjmowanie prowadzi do uzyskania zbyt małego stężenia (ilości) leku w organizmie, co może nie zapobiec zakażeniu HIV. Dlatego tak ważne jest przyjmowanie tabletek regularnie raz dziennie w stałych porach. Istnieje również możliwość przyjmowania tych leków doraźnie (w sumie 4 tabletki: 2 tabletki 2–24 godzin przed stosunkiem, 1 tabletka 24 godziny po stosunku i 1 tabletka 48 godzin po stosunku), co daje podobny stopień ochrony przed zakażeniem HIV podczas kontaktów analnych jak przyjmowanie codzienne. Tego typu doraźne dawkowanie badano wyłącznie wśród MSM.
Osoby mające częste kontakty seksualne bez prezerwatyw z partnerami, których status HIV jest nieznany
Osoby, które zażywają narkotyki lub spożywają alkohol podczas kontaktów seksualnych
Osoby, które chcą mieć 100% pewność, że nie zarażą się HIV nawet w przypadku pęknięcia prezerwatywy
Osoby obawiające się, że mogą zakazić się HIV od swojego partnera, który nie stosuje leczenia
Osoby, które stosują prezerwatywy i chcą dodatkową ochronę przed zakażeniem HIV
Osoby już zakażone HIV (PrEP nie jest skuteczny w leczeniu już istniejącego zakażenia)
Przed rozpoczęciem terapii konieczne jest wykonanie testu HIV, by wykluczyć wcześniejsze zakażenie
Należy wykonać test HIV IV generacji (przeciwciała anty-HIV/p24), morfologię, kreatyninę, ogólne badanie moczu oraz w kierunku kiły.
Należy wykluczyć inne choroby przenoszone drogą płciową (np. rzeżączkę, chlamydię). Zaleca się wykonanie badań na wirusy zapalenia wątroby (HAV, HBV, HCV) oraz szczepienia przeciwko HAV i HBV.
Należy stosować się do zaleceń lekarza i pamiętać, że przyjmowanie PrEP zgodnie z zaleceniami skutecznie chroni przed zakażeniem HIV, ale tylko wtedy, gdy stosuje się je regularnie. Przyjmowanie PrEP wymaga codziennego zażywania jednej tabletki o stałej porze przez okres aktywności seksualnej. W przypadku nieregularnego przyjmowania leku jego skuteczność może być znacznie ograniczona.
Metoda ciągła: codziennie jedna tabletka przez okres aktywności seksualnej.
Metoda doraźna: 4 tabletki w ciągu 48 godzin przed stosunkiem i po nim.
Jakich efektów mogę oczekiwać po przyjmowaniu PrEP?
Po regularnym stosowaniu PrEP ryzyko zakażenia HIV zmniejsza się nawet o 96%. Dodatkowo lek skutecznie chroni przed zakażeniem HIV w przypadku pęknięcia prezerwatywy.
Czy PrEP chroni przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową?
Nie, PrEP chroni tylko przed HIV. Zaleca się jednoczesne stosowanie prezerwatyw, które są zabezpieczeniem przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Jak długo muszę przyjmować PrEP?
PrEP należy przyjmować codziennie przez okres aktywności seksualnej lub doraźnie – przed określonymi kontaktami i po nich. Regularne przyjmowanie leku zapewnia optymalną ochronę przed HIV.
Pierwsza wizyta – 300 zł + test HCV, HIV bezpłatnie
Kolejne wizyty – 250 zł + test HCV, HIV bezpłatnie