PEP
Poekspozycyjna profilaktyka zakażenia HIV (PEP – post-exposure prophylaxis) polega na przyjmowaniu leków antyretrowirusowych po kontakcie z materiałem potencjalnie zakaźnym, czyli być może zawierającym wirusa HIV (stosunek bez prezerwatywy, pęknięcie prezerwatywy, kontakt z krwią, nasieniem, śluzem pochwowym, preejakulatem, po zakłuciu igłą lub skaleczeniu się ostrym narzędziem, na którym mogła być zakażona krew).
Celem profilaktyki poekspozycyjnej jest niedopuszczenie do zakażenia HIV. Zastosowane leki hamują rozwój wirusa tuż po wniknięciu, uniemożliwiając jego namnażanie. Prawidłowo i szybko zastosowana profilaktyka poekspozycyjna chroni przed zakażeniem HIV.
PEP jest też interwencją w sytuacjach, które wymknęły się spod kontroli, a w których mogło dojść do przeniesienia wirusa HIV – np. stosunek z przypadkowym partnerem po alkoholu, substancjach psychoaktywnych – kiedy nie ma możliwości ustalenia, jaki był przebieg zdarzenia.
Jeśli doszło do ekspozycji na materiał potencjalnie zawierający HIV, profilaktykę poekspozycyjną należy przyjąć jak najszybciej – idealnie pierwszą dawkę leków należy zażyć w ciągu pierwszych czterech godzin po zdarzeniu! Wtedy skuteczność wynosi 100%. Przyjmuje się, że profilaktykę można przyjąć do 48 godzin, a maksymalnie do 72 godzin w przypadkach ekspozycji wysokiego ryzyka. Po tym czasie leki nie są w stanie skutecznie zahamować namnażania wirusa i dochodzi do zakażenia organizmu.
Narażenia na zakażenie HIV w trakcie kontaktu seksualnego w ciągu ostatnich 48 godzin (np. bez prezerwatywy, w przypadku pęknięcia prezerwatywy, wykorzystania seksualnego)
Dzielenie się z kimś sprzętu do iniekcji narkotyków w ciągu ostatnich 48 godzin
Zakażenie wirusem HIV. Przed rozpoczęciem PEP, w dniu ekspozycji należy wykonać badanie w kierunku zakażenia HIV, żeby wykluczyć, czy już wcześniej nie doszło do zakażenia tym wirusem. W przypadku zakażenia HIV stosowanie PEP nie ma sensu – taką osobę należy leczyć w specjalistycznym ośrodku.
Należy wykonać badanie w kierunku zakażenia HIV, żeby wykluczyć, czy już wcześniej do niego nie doszło.
W przypadku kontaktów seksualnych bez prezerwatywy wskazane jest wykluczenie zakażenia HBV, HCV (głównie dotyczy kontaktów analnych), kiłą.
Po rozpoczęciu leczenia PEP należy codziennie przyjmować zestaw trzech leków przez 28 dni.
Należy przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących dawkowania.
W czasie leczenia mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak nudności, złe samopoczucie czy biegunka, jednak są one rzadkie i zazwyczaj przejściowe. W przypadku problemów z tolerancją leku należy skonsultować się z lekarzem.
PEP to terapia jednorazowa, która trwa przez 28 dni.
Najlepiej rozpocząć ją w ciągu pierwszych czterech godzin po zdarzeniu – wtedy jej skuteczność wynosi 100%.
Przyjmuje się, że profilaktykę można przyjąć do 48 godzin, a maksymalnie do 72 godzin w przypadkach ekspozycji wysokiego ryzyka.
Jak długo mogę czekać, zanim rozpocznę PEP po kontakcie z osobą zakażoną HIV?
Optymalnie terapię należy zacząć jak najszybciej, najlepiej w ciągu pierwszych czterech godzin po narażeniu, by skuteczność wynosiła 100%. Można ją rozpocząć maksymalnie do 72 godzin od ekspozycji.
Czy PEP jest skuteczne, jeśli zostało przyjęte po 72 godzinach?
Po 72 godzinach skuteczność PEP znacząco spada i nie ma już gwarancji, że terapia zapobiegnie zakażeniu. Dlatego należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza po ewentualnym narażeniu.
Czy PEP chroni przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową?
Nie, PEP chroni tylko przed zakażeniem HIV. Dlatego zaleca się stosowanie prezerwatyw lub innych form ochrony przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.
PEP – 300 zł